Als ouder hoor je misschien wel eens dat je kind “een spraakprobleem” heeft, maar wat betekent dat precies? Twee termen die vaak door elkaar gehaald worden, zijn fonetische en fonologische articulatiestoornissen. Hoewel ze beide met spraak te maken hebben, zijn ze fundamenteel verschillend. In deze blog leggen we je uit wat het verschil is en hoe ze behandeld kunnen worden.

Wat zijn fonetische articulatiestoornissen?

We spreken van een fonetische articulatiestoornis wanneer een kind moeite heeft met het fysiek produceren van klanken. Het gaat hier om de technische kant van spraak: de manier waarop de mond, tong, lippen en andere spraakorganen samenwerken om geluiden te vormen.

Een voorbeeld:

Een kind met een fonetische stoornis kan moeite hebben met het correct uitspreken van de “r”, “s” of “l”. Het probleem zit dan vaak in de motorische controle van de spraakorganen. Het kind weet misschien wel hoe de klank zou moeten klinken, maar is niet in staat om deze op de juiste manier te produceren.

 Wat zijn fonologische articulatiestoornissen?

Fonologische articulatiestoornissen, daarentegen, hebben meer te maken met het begrijpen en toepassen van het klanksysteem van een taal. Het kind weet in dit geval niet precies welke klanken nodig zijn om bepaalde woorden te vormen of hoe klanken binnen woorden georganiseerd moeten worden.

Een voorbeeld:

Een kind vervangt de klank “k” consistent door een “t”. In dit geval spreekt het bijvoorbeeld “kat” uit als “tat”. In dit geval is het probleem niet dat het kind de “k”-klank niet kan uitspreken, maar dat het de regels van het klanksysteem van de taal niet volledig begrijpt.

Hoe herken je het verschil?

Het verschil tussen fonetische en fonologische stoornissen kan soms subtiel zijn, maar een logopedist zal specifieke testen en observaties uitvoeren om te bepalen om welk type het gaat.
Kort gezegd:
– Bij fonetische stoornissen zijn de klanken fysiek moeilijk uit te spreken.
– Bij fonologische stoornissen worden de klanken verkeerd gebruikt binnen het taalsysteem.

Behandeling van fonetische en fonologische stoornissen.

De behandeling van deze twee soorten stoornissen verschilt ook. Bij fonetische stoornissen ligt de focus op het oefenen van de motorische bewegingen die nodig zijn voor de correcte uitspraak van klanken. Dit kan bijvoorbeeld door middel van gerichte oefeningen die de articulatie verbeteren.

Bij fonologische stoornissen gaat de behandeling meer over het aanleren van de klankpatronen en -regels van de taal. Dit kan inhouden dat een logopedist werkt aan het bewust maken van de verschillende klanken en hoe ze gebruikt worden in verschillende woorden. Collega Trui volgde in 2022 een opleiding over Hodson & Paden, een behandelmethode om fonologische articulatiestoornissen aan te pakken. Zij specialiseerde zich de afgelopen jaren in deze problematiek.

Waarom is het belangrijk om het verschil te weten?

Het begrijpen van het verschil tussen fonetische en fonologische stoornissen is cruciaal voor een gerichte en effectieve behandeling. Als je kind moeite heeft met spraak, is het essentieel om te weten waar het probleem ligt, zodat de juiste therapie toegepast kan worden. Bij Het Letterpunt helpen we kinderen met beide soorten stoornissen om duidelijker en zelfverzekerder te spreken. Door nauwkeurig te bepalen wat de aard van de spraakmoeilijkheid is, kunnen we een behandelplan opstellen dat aansluit bij de specifieke behoeften van je kind.

Heb je vragen over de spraakontwikkeling van je kind of wil je meer weten over de behandelingsmogelijkheden? Neem gerust contact met ons op, we staan klaar om te helpen!